HET ONTSTAAN

Abcoude
De oudste bewoning in het gebied van Abcoude vond men langs de riviertjes, de Winkel en de Angstel, waar oeverwallen en stroomrugafzettingen liggen. Zo vestigden zich in de Vroege Middeleeuwen (500 na Chr.) mensen op het punt, waar het Gein zich van de Angstel afsplitst en het land hoger opgeslibd was, waardoor Abcoude ontstond. Men vermoedt dat in Abcoude en Loenersloot vroegmiddeleeuwse hoven hebben gestaan. Deze veronderstelling is gebaseerd op het gebruik van de term Oude Hof, zowel voor het Huis Loenersloot als voor een perceel grond in Abcoude.

Uit een oorkonde blijkt dat Abcoude in 1085 als nederzetting bestond. In dat jaar droeg bisschop Koenraad een gedeelte van de nog woeste veengronden ten westen van de Angstel en de Aa over aan het kapittel van Sint Jan. Bij die overdracht moesten het kapittel en de inwoners van Abcoude onderling overeenstemming bereiken over een verdeling en een grens in de veenwildernis. In die tijd moet Abcoude al een nederzetting van behoorlijke ouderdom zijn geweest.

Abcoude was een geconcentreerd dorp op een hoge rug. Vanaf deze zandrug ging men langs de riviertjes wonen aan opgeworpen dijken.
Langs de Angstel zijn een aantal versterkte huizen en kastelen gebouwd, zoals het Slot Abcoude, dat ten noordoosten buiten het onderzoeksgebied lag. Hiervan is alleen het kasteelterrein nog aanwezig. 

Het wapen is afgeleid van dat van het kapittel van St.Pieter uit Utrecht, bezitters van de heerlijkheid Proosdij. De heerlijkheid voerde de sleutels echter van goud.Het wapen werd al in de 18e eeuw gebruikt, zoals blijkt uit een zegel uit die tijd, waarop een schild met 2 gekruiste sleutels en gedekt met een vijfbladige kroon. Dit zegel is van de schepenbank van de heerlijkheid Abcoude St.Pieters gerechten.
Het wapen is samengesteld uit de wapens van Abcoude-Baambrugge en Abcoude Proosdij 

Aasdom
Aasdom is een gedeelte van Abcoude

Proosdij
Proosdij was een heerlijkheid bij Abcoude in het bezit van het Kapittel van St.Pieter uit Utrecht

Pieters Geregt
Pietersgerecht  was een heerlijkheid bij Abcoude in het bezit van het Kapittel van St.Pieter uit Utrecht

Het ontstaan van een groot gedeelte van het gebied rond Abcoude is bepaald door de rivieren de Vecht, de Angstel, de Aa en het Gein. De Vecht ontstond ongeveer 4200 jaar geleden als een zijarm van de Rijn. De Vecht heeft haar bedding verschillende malen verlegd en zich soms gesplitst in meerdere lopen. De oude rivierbeddingen zijn meestal nog herkenbaar aan de onregelmatige verkaveling, die het resultaat zijn van de eerste ontginningen in het gebied. De huidige loop van de Aa en de Angstel omvat ook een zijtak van de Vecht. Een tijdlang heeft deze arm echter een rol gespeeld als hoofdstroom van de rivier.
De Vecht was van groot belang voor de scheepvaart. Al in de Romeinse Tijd werd de rivier voor het vervoer gebruikt en ook de Noormannen kwamen in de negende en tiende eeuw via de Vecht Utrecht binnen. Voor de handel in Dorestad (Wijk bij Duurstede) is de Vecht een belangrijke verkeersader geweest. Na de verwoesting van Dorestad bleef de Vecht een belangrijke rol spelen voor de handel, die nu in Utrecht en Muiden opkwam. Internationaal verkeer maakte eveneens gebruik van de Vecht. De handelsschepen, die tussen Nederland en de Oostzeelanden voeren, gebruikten de rivier om bij Utrecht te komen.
In de vijftiende eeuw bestond er een scheepvaartverbinding tussen Utrecht en Amsterdam via de Vecht, Nieuwe Wetering, Angstel, Holendrecht en Amstel. De Nieuwe Wetering was in die eeuw aangelegd ter bevordering van de scheepvaart. In diezelfde eeuw waren de Vecht – en vermoedelijk ook de andere watergangen in het gebied – van belang voor de turfvaart vanuit de venen ten oosten en ten westen van deze regio.
Ten behoeve van de scheepvaart werd de Vecht in de zeventiende eeuw aangepast tot trekvaart. Langs het tracé werd een jaagpad aangelegd. Over deze jaagpaden liepen de paarden die boten voort trokken. De Voordijk in Abcoude is zo’n jaagpad. Het gedeelte nabij de Meerweg heeft daar ook de naam "Zand- en Jaagpad". Ook in Baambrugge vinden we deze naam terug.

Naar boven